Çizimlerinizi özgürleştirin: GIMP

Grafik tasarımla, ya da fotoğrafçılıkla uğraşıyorsanız mutlaka Photoshop (Fotoşop) adını duymuşsunuzdur. Internetin iyice "görselleştiği" ve fotoğrafçılığın iyice sayısallaştığı (bunu hem dijitalleşme hem de nicelik olarak artma olarak okuyabilirsiniz) günümüzde insanların grafik düzenleme, hazırlama programlarına ihtiyacı da iyice arttı. Oldukça profesyonel işler için Photoshop veya Paintshop kullananlar olduğu gibi, sadece fotoğraflarını saklamak, düzenlemek için Picasa gibi daha basit programlar kullananlar var. Ancak bu iki program değil özgür yazılım, açık kaynak bile değiller.

Peki biz özgürlüğe düşkün kişiler ne yapmalıyız? Binlerce lirayı gözden çıkarıp Photoshop veya Paintshop mu almalıyız? Elbette hayır! Richard'ın (Stallman) yaptığı gibi sonuna kadar özgürlüğümüzü savunmalı ve onu istemeliyiz. Bu yüzden hemen gözümüzü alternatife çevirmeliyiz: GIMP'e (GNU Image Manipulation Program) (GPL lisanslı)...

Her ne kadar tanıdığım bazı profesyonel Photoshop kullanıcıları ondan vazgeçemese de, ben GIMP'in hayli hayli başarılı olduğunu düşünüyorum. Hele ki amatör kullanıcı iseniz mutlaka GIMP'e göz atmalısınız. Başka ürünlerde çok uzmanlaşmadan Gimp'i öğrenmelisiniz.

Bu genel girişi yaptıktan sonra başlayabileceğiniz bağlantıları paylaşmak kalıyor geriye:

Photoshop kullananlar için GIMP'te eklentileri nasıl kullanabilirsiniz
GIMP öğrenceleri
GIMP öğrenin
GIMP öğreniyorum

GIMP'in alternatifi var mı derseniz, o da var. Vektör tabanlı çizimler için Inkscape (GPL lisanslı) kullanabilirsiniz örneğin (tam bir alternatif değil ama aklınızda bulunsun). Hem GIMP Inkscape'in SVG biçimini destekliyor. Ayrıca hazır nesnelerle çizim (özellikle bilimsel, yazılım tasarımı, vb. konular) için Dia'yı (GPL lisanslı) da deneyebilirsiniz.


Not: GIMP Picasa alternatifi değil, Picasa yerine Ubuntu'da örneğin Shotwell (GPL lisanslı) alternatif olarak kullanılabilir.

MATLAB'a alternatifler: GNU Octave, Sage, Scilab, SciPy

Matematiksel programlama, görüntü işleme, istatistiksel hesaplama, yapay zeka tekniklerini kullanma (yapay sinir ağları, genetik algoritmalar, vb.) gibi konularda çalışanların birçoğu MATLAB'ı kullanmıştır. MATLAB kendi alanında özel mülk yazılımlar içerisinde bayağı yoğun yer edinmiştir. Özellikle üniversitelerde ilgili derslerin birçoğunda bu programlama dilini kullanmak, istekten öte zorunluluk olarak öğrencilerin karşısına çıkıyor.

Yazımızın konusuna gelirsek, Matlab'a alternatif olarak geliştirilen birçok dil/platform yaşamını sürdürüyor. Biz bu yazımızda size bu MATLAB'a alternatif özgür yazılımların birkaçından kısaca söz edeceğiz.

GNU Octave: Özellikle sayısal hesaplamalara yönelik yüksek seviyeli ve genel kamu lisansı ile dağıtılan bir dildir. Çoğunlukla MATLAB ile uyumlu bir dil kullanarak doğrusal ve doğrusal olmayan soruları sayısal olarak çözmeye ve başka sayısal deneyler ve hesaplamalar yapmaya elverişli bir komut satırı arayüzü sağlar. Yazılan kodlar MATLAB ile yüksek derecede uyumludur ve Genel Kamu Lisansı ile dağıtılmaktadır.

Sage: Matematik, Cebir, Kombinatoriks, Nümerik hesaplama, ve hesaplama alanında kullanılan bir matematiksel yazılımdır. Çıkış amacı MATLAB, Maple, Mathematica gibi yazılımlara açık kaynak bir alternatif üretmektir. Genel Kamu Lisansı ile dağıtılmaktadır.

Scilab: Sayısal hesaplamalar için bir araç kutusudur. Mühendislik ve bilimsel alanlarda çalışanlar için bir yazılım paketidir. Doğrusal cebir, matrisler, polinomlar, vb. konuları kapsamaktadır. Canlandırma destekli benzetim olanağı da sunmaktadır. MATLAB ile kısmen uyumludur. Genel Kamu Lisansı uyumlu CeCILL lisansıyla dağıtılmaktadır.

SciPy: Matematik, Bilim ve mühendislik için açık kaynak bir yazılımdır. İsmindeki Py eklentisi Python tabanlı olduğunu belirtmektedir. Hızlı N-boyutlu dizi işlemlerinde kullanılan NumPy kütüphanesine bağımlıdır. BSD lisansı ile dağıtılmaktadır.

Kaynaklar: http://alternativeto.net/software/matlab/ , http://www.osalt.com/matlab, http://tr.wikipedia.org/wiki/GNU_Octave, http://en.wikipedia.org/wiki/Sage_(mathematics_software), http://octave.sourceforge.net/, http://www.irit.fr/PERSONNEL/SAMOVA/joly/Teaching/M2IRR/IRR05/index.html

Özgür koşan işletim sistemi: GNU/Linux

Özgür yazılımı anlatmaya başlamak için öncelikle en büyük başarısından söz etmek gerekiyor. GNU araçları ve Linux çekirdeğiyle ortaya çıkan GNU/Linux işletim sisteminden.GNU (ayrıntılı tarih için bkz. GNU Projesi Hakkında) Richard M. Stallman tarafından 1984 yılında MIT'ten ayrılıp geliştirmeye başladığı projedir. GNU projesi Unix ile uyumlu, özgür bir işletim sistemi geliştirme projesidir. İlk olarak özgür GCC derleyicisi geliştirilmiş, daha sonra bir işletim sisteminde veya özgür işletim sisteminin geliştirilmesi için gereksinim duyulacak araçlar sırasıyla geliştirilmeye devam etmiştir (örneğin GNU Emacs gibi).Ancak zaman geçtikçe, her ne kadar araçlar üretilse de işletim sisteminin çekirdeği gecikmiştir. Bu noktada 1991 yılında Linus Torvalds tarafından geliştirilen Linux çekirdeği, henüz yetişmemiş olan GNU/Hurd'ın yerini almış ve şu an kullandığımız GNU/Linux işletim sistemlerinin öncüllerinin üretilmesine olanak sağlamıştır. Bu arada GNU/Hurd'ın geliştirilmeye devam ettiğini belirtelim. Linux çekirdeği GNU Genel Kamu lisansıyla lisanslanmıştır.GNU/Linux işletim sistemi günümüzde her ne kadar henüz masaüstü ve taşınabilir bilgisayarlarda (farklı nedenlerden ötürü) yeterince yaygınlaşmamış olsa da, sunucu pazarında hatırı sayılır bir yere sahiptir. Son zamanlarda Ubuntu, Mandriva, vb. dağıtımlar sayesinde son kullanıcının da dikkatini çekmiş, ve yavaş yavaş masaüstü ve taşınabilir bilgisayarlarda da kullanımı artmaktadır. Bazı ülkelerde de kendi GNU/Linux dağıtımlarının geliştirilmesi için yeni projeler üretiliyor.( Örneğin Küba'nın geliştirdiği dağıtım : Nova )
Peki asıl sorumuza gelirsek, neden GNU/Linux işletim sistemini kullanmamız gerekiyor? Bu sorunun yanıtını aşağıdaki maddelerde vermeye çalışacağız:

1. Verimlilik, kullanım kolaylığı, görsel başarı, dilediğiniz gibi yapılandırma kolaylığı, uyumluluk, size uygun istediğiniz masaüstü sistemini tercih edebilmeniz (Gnome, KDE, XFCE, vb.), güncelleme kolaylığı (paket yönetim sistemleri sayesinde) ve yenilikçilik (Microsoft'un Vista işletim sisteminde yeni olarak duyurduğu bir çok yenilik - 3B Masaüstü, saydam pencereler, güvenlik, vb. - GNU/Linux dağıtımlarında çok önceden gerçekleştirilmişti.)
2. Özgürlük: GNU/Linux'un sağladığı en önemli şey özgürlüktür. Siz bir yazılımı kullanmak istediğiniz zaman üzerinde her hakka sahip olmanız gerekir. Bunu size özgür yazılımlar ve GNU/Linux sağlar. Kullanıcı dostu bir dağıtım (Kubuntu, Ubuntu, Fedora, vb. ) indirip bir CD'ye çekip kullanabilirsiniz. Bunu özgür bir şekilde yapabilirsiniz. Ayrıca bunu bedelsiz olarak, sadece boş CD parası ve internete ücret ödeyerek yapabilirsiniz. Tamamen özgür bir şekilde bu CD'yi dilediğiniz arkadaşınıza verebilirsiniz. Kimse sizi bu CD'yi kopyaladığınız veya arkadaşlarınıza dağıttığınız için durdurmayacaktır, hatta çoğu kişi destekleyecektir.
3. Topluluk: Geleneksel olarak işletim sistemleri ve yazılımlar kullanıcı rehberi ve yardım masası desteği ile gelir. GNU/Linux bunlara ek olarak geniş bir kullanıcı ve geliştirici topluluğu ile gelir, böylece canınızı sıkan telefon görüşmeleri veya eksik belgeler olmaz. Elbette GNU/Linux ile birlikte uygulamaların kullanım rehberleri dağıtılmakta ama takıldığınız bir şeyi internet üzerinde IRC veya forumlarda sorup öğrenme şansınız daha yüksek.
4. Sorumluluk: Sahipli yazılım aldığınızda yazılımınız belli derecede (lisanssız kullanmıyorsanız) garantili olarak gelir. Ama GNU/Linux dağıtımları açıkça herşeyden sorumlu olduğunuzu belirtirler. Yaptığınız her hata, her değişiklik, her deneme sizin sorumluluğunuzdadır. Bu nedenle bir şey yapmadan önce yedeklemek, vb. eylemleri gerçekleştirmeniz yine sizin sorumluluğunuzda olacaktır. Özetle GNU/Linux yetişkinler içindir. (Bkz: 5. neden)
5. Güvenilirlik: GNU/Linux dağıtımları yeterince güvenilirdir. Siz deneme sürümü veya yeni yazılmış bir uygulama kullanmıyorsanız genellikle sisteminiz kolay kolay çökmez. Çökmesi için bayağı uğraşmanız gerekmektedir. Çökse bile bir parçası çöker, tüm sistem çökmez. Windows sistemlerle karşılaştırıldığı zaman virüs ve solucanlara karşı "doğuştan" bağışıklığı olduğu da kaçınılmaz bir gerçektir.

Kaynakça:
http://www.gnu.org/
http://kodveus.blogspot.com/search/label/GNU/Linux
http://tr.wikipedia.org

Merhaba Dünya!!!

"Yazılımda Özgürlük" sloganıyla yola çıkıyoruz. Buradaki "özgürlük" liberallerin ağızlarına pelesenk ettikleri özgürlük değil tabii ki. Yazılım alanındaki tekellere ve onların özel mülk yazılımlarına karşı alternatif "o"lanlardan bahsediyoruz.

Birçok kullanıcı gerek donanım üreticilerinin yarattığı gerekse de başta üniversiteler olmak üzere kurumlardaki bağımlılıktan kaynaklı olarak özel mülk yazılımlardan bir türlü kurtulamıyor, vazgeçemiyor. Üstelik bu yazılımların arkasındaki sermaye gücü de kullanıcıların vazgeçmemeleri için elinden geleni yapıyor doğrusu.

"Durum umutsuz mu?" diye soranlar olacaktır elbette. Bu soruya bizim cevabımız hayır olacak.

Bu alanda bir yanda kullanılan özel mülk yazılımlar olduğu gibi, diğer yanda da bunlara alternatif olan özgür yazılımlar var. Bizler blogumuzda bu alternatifleri sizlere bir yandan tanıtmaya çalışırken yapabilirsek bir yandan da bu özgür yazılım alternatiflerinin daha da geliştirilmesine çaba harcayacağız.

Ee artık çıktık yola. Gerisi gelecektir elbet. Sizin de katkılarınız
güçlendirecektir çabalarımızı ;)